-
1 para
де́ньги (мн)* * *1) де́ньги; моне́таpara basmak — печа́тать де́ньги, чека́нить моне́ту
para biriktirmek — копи́ть де́ньги
para bozmak — разменя́ть де́ньги
para çekmek — а) забра́ть де́ньги (из банка и т. п.); б) вымога́ть у кого-л. де́ньги
paraya çevirmek — ком. превраща́ть в де́ньги, реализова́ть акти́вы продава́ть
para çıkarmak — а) печа́тать / выпуска́ть де́ньги; б) отпра́вить де́ньги (кому-л. почтой или через банк)
para sını çıkarmak — оправда́ть расхо́ды
para çıkışmamak — не сходи́ться - с предыду́щей су́ммой ( при подсчёте)
paradan çıkmak — издержа́ться, поистра́титься
parayı denize atmak — расточа́ть, тра́тить зря, мота́ть, транжи́рить
para dökmek — потра́тить де́ньги на что
para dönmek — вести́ дела́ за взя́тку, получа́ть взя́тку
para getirmek — приноси́ть дохо́д / при́быль
para kesmek — а) печа́тать де́ньги; б) загреба́ть больши́е де́ньги, мно́го зарабо́тать
para kırmak разг. — зашиба́ть деньгу́
parasıyla rezil olmak — пропа́сть да́ром - о вло́женных / потра́ченных де́ньгах
para sızdırmak / koparmak — вымога́ть де́ньги
parasını sokağa atmak — выбра́сывать де́ньги на ве́тер
para tutmak — эконо́мить; копи́ть де́ньги
paranın üstü — сда́ча
para üstü kalsın! — сда́чи не на́до!
para yapmak — де́лать де́ньги, нажива́ть состоя́ние
para yatırmak — ком. вкла́дывать де́ньги, инвести́ровать капита́л
para yedirmek — а) зря потра́тить де́ньги; б) потра́тить де́ньги на взя́тки, дава́ть взя́тки
para yemek — а) расточа́ть / прома́тывать де́ньги; б) тра́тить казённые де́ньги, де́лать растра́ту
parasını yemek — жить за чужо́й счёт
bozuk para — ме́лочь
bu işin parasında değilim — меня́ не интересу́ет де́нежная сторона́ э́того де́ла
ufak para — ме́лкие де́ньги
2) уст. пара́ (сороковая часть куруша)••para parayı çeker — посл. де́ньги к деньга́м
- kaç para eder?parayı veren düdüğü çalar — посл. кто пла́тит [де́ньги], тот и зака́зывает му́зыку
- vaatleri kaç para eder ki!
- para etmemek
- beş para etmez
- ilâç para etmedi -
2 tutmak
держа́ть сде́рживать уде́рживать* * *-i1) держа́ть; уде́рживатьelinde tutmak — держа́ть в рука́х
ekmeği ateşe tutmak — подержа́ть хлеб над огнём
evi temiz tutmak — держа́ть дом в чистоте́
hizmetçi tutmazdı — она́ не держа́ла прислу́гу
kaç para tutuyorsun? — ско́лько у тебя́ де́нег?
sözünü tutmak — держа́ть сло́во
seni tutan yok, git — иди́, тебя́ никто́ не де́ржит
cephe tutmak — воен. держа́ть фронт
tepeyi tutmak — овладе́ть высото́й
topa tutmak — держа́ть под обстре́лом
gözyaşlarını tutamadı — она́ не могла́ сдержа́ть слёз
kendini tutmak — сдержа́ться, сде́рживать себя́
öfkesini tutmak — сдержа́ть гнев
hırsızı tutmak — задержа́ть во́ра
zorla tutmak — уде́рживать кого-л. си́лой
2) лови́тьbalık tutmak — лови́ть ры́бу
kuş tutmak — лови́ть птиц
3) занима́ть, заполня́ть собо́йbu dolap çok yer tutar — э́тот шкаф занима́ет мно́го ме́ста
iş iki saat tuttu — рабо́та заняла́ два часа́
bu yazı iki sütun tutar — э́та статья́ займёт два столбца́
duman ortalığı tuttu — тума́н оку́тал всё вокру́г
4) снять, наня́тьburada bir kat tuttum — я снял здесь оди́н эта́ж
yazlık tutmak — снять да́чу
taksi tutmak — взять такси́
5) подде́рживать; ока́зывать подде́ржкуhangi takımı tutuyorsun? — ты за каку́ю кома́нду более́шь?
bu sorunda bizi tutmadı — в э́том вопро́се он нас не поддержа́л
6) принима́ться, прижива́тьсяbu ağaçlar tutmadı — э́ти дере́вья не приняли́сь
7) врз. начина́тьсяsancısı tuttu — у него́ начали́сь ко́лики
başım tutuyor — у меня́ голова́ раска́лывается
çocuğu sıtması tutmuş — у ма́льчика при́ступ маляри́и
dişi tuttu — у него́ зу́бы разболе́лись
kalbi tuttu — у него́ серде́чный при́ступ
giderkem yağmur tuttu — когда́ мы бы́ли в пути́, начался́ / припусти́л дождь
8) испо́льзовать; по́льзоваться чемustura tutmak — по́льзоваться бри́твой
9) де́йствовать; ука́чивать (на пароходе, в самолёте, автобусе и т. п.)onu deniz tuttu — его́ укача́ло
bu uyku ilâcı beni tutmadı — э́то снотво́рное на меня́ не де́йствует
10) держа́ться, тж. перен. уде́рживатьсяboya fena tuttu — кра́ска пло́хо держа́лась
çivi iyi tuttu — гвоздь кре́пко держа́лся
11) соотве́тствоватьbirbirini tutmamak — не совпада́ть; противоре́чить друг дру́гу
bu söz ötekini tutmuyor — э́то сло́во не вя́жется с други́м
12) занима́ться чем, бра́ться за чтоaskerden sonra ne iş tutacağı bilmiyordu — он не знал, чем бу́дет занима́ться по́сле а́рмии
13) прибавля́ть, присоединя́тьyüz lirayı borcunuza tuttum — сто лир я приба́вил к ва́шему до́лгу
14) составля́ть; достига́ть ( об общей сумме денег)aldığım şeyler bin lira tuttu — сто́имость ку́пленных веще́й соста́вила ты́сячу лир
15) полага́ть; счита́тьhaydi tutalım[ki]... — ну ла́дно, предполо́жим / допу́стим [что]...
16) заверну́ть [по пути́], зайти́ ненадо́лгоvapur Izmiri tutmayacak — парохо́д не зайдёт в Изми́р
17) направля́ться, добира́ться (куда-л.)köylüler Bağdat caddesini tutmuş — крестья́не добра́ли́сь до проспе́кта Багда́д
18) замени́ть, заня́ть чьё-л. ме́стоbak, azizim, dedim, ben senin yerini tutamam — я сказа́л: дорого́й мой, я не могу́ замени́ть тебя́
19) разг. быть чьим-л. му́жемOsman, benim kızkardeşimi tutar — Осма́н жена́т на мое́й сестре́
20) подверга́ть чемуateşe tutmak — а) подверга́ть обстре́лу, обстреля́ть; б) подогрева́ть
taş tutmak — заброса́ть камня́ми
21) употр. в роли вспомогательного глагола etmekkayıt tutmak — регистри́ровать
zabıt tutmak — протоколи́ровать, вести́ протоко́л
••- tuttu
- bütün parasını harcadı
- durup dururken tutup ortaya öyle bir lâf attı ki...
- tutmakdan tutunuz da... tutmaka kadar
- tutmakdan tutun da... tutmaka kadar
- kürekten tutun da traktörlere kadar
- tuttuğu dal elinde kalmak
- tuttuğu koparmak -
3 el
кисть (ж) рука́ (ж)* * *I1) рука́, ру́киel sıkmak — пожа́ть ру́ку
el sıkışma — рукопожа́тие
2) ру́чкаkapı eli — дверна́я ру́чка
3) ход ( в некоторых играх)şimdi el bende — сейча́с мой ход
4) счётное слово разhavaya üç el ateş etti — он сде́лал три вы́стрела в во́здух
••elini veren kolunu alamaz — посл. ему́ дай па́лец, он ру́ку отхва́тит
elinle ver ayağınla ara — погов. ему́ дай [в долг] рука́ми, а [обра́тно] проси́ нога́ми
- elde- eldeki- elde mi?- elden- elinde
- elinden- eliyle- el açmak- eline ağır
- ele alınmaz
- ele almak
- eline almak
- el altında
- elinin altında
- el altından
- el atmak
- ele avuca sığmamak
- eli ayağı bağlı
- eli ayağı buz kesilmek
- el ayak çekilmek
- eli ayağı düzgün
- eline ayağına kapanmak
- elini ayağını kesmek
- elini ayağını çekmek
- elini ayağını öpeyim!
- eli ayağı tutmak
- eli ayağı kesilmek
- eli ayağı tutmamak
- eline ayağına üşenmemek
- ele bakmak
- eline bakmak
- el basmak
- eli boş dönmek
- eli boş gelmek
- eli böğründe kalmak
- eli koynunda kalmak
- elini çabuk tutmak
- el çekmek
- elini çekmek
- elden çıkarmak
- elden çıkmak
- el çırpmak
- eli dar
- eli darda
- el değiştirmek
- el değmemiş
- eline doğmak
- eli dursa ayağı durmaz
- eline düşmek
- elden düşürmemek
- eli ekmek tutmak
- elden ele dolaşmak
- elden ele gezmek
- el elden üstün
- el ele vermek
- el ense etmek
- eli ermez gücü etmez
- elini eteğini çekmek
- eline eteğine doğru
- el etek öpmek
- eline eteğine sarılmak
- el etmek
- elde etmek
- elden geçirmek
- ele geçirmek
- ele geçmek
- eline geçmek
- elinden geleni ardına
- elinden geleni arkasına komamak
- elinden geleni bırakmamak
- elden geleni yapmak
- elinden geleni yapmak
- elden gelmek
- elinden gelmek
- elinden gelse...
- elden ne gelir?
- elden gelmemek
- elinden gelmemek
- eli genişlemek
- elde gezmek
- ellerde gezmek
- elinin hamuruyla erkek işine karışmak
- elinden hiç bir şey kurtulmaz
- elinden bir iş çıkmamak
- elinden kaza çıkmak
- elinden bir kaza çıkmak
- elinden iş gelmemek
- elinden bir iş gelmemek
- eli işe yatmak
- elini kalbine koyarak söylemek sürmek
- elini kalbine koyarak düşünmek sürmek
- elini kalbine koyarak hüküm sürmek
- elden kaçırmak
- el kaldırmak
- eli kalem tutmak
- elinde kalmak
- eline kalmak
- elinden kan çıkmak
- elini kana bulamak
- el katmak
- eli kırılmak
- elini kolunu bağlamak
- eli kolu bağlı kalmak
- elini kolunu sallaya sallaya gelmek
- elini kolunu sallaya sallaya gezmek
- el koymak
- eli koynunda - elinden hiç bir şey kurtulmamak
- eli kurusun!
- eli olmak
- elinde olmak
- elde olmamak
- elinde olmamak
- elini oynatmak
- eli para görmek
- eline sağlık!
- elinize sağlık!
- elini sallasa ellisi başını sallasa tellisi
- elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak
- eli silâh tutan
- eline su dökemez
- el sürmemek
- eli şakağında
- el tazelemek
- el tutmak
- elinde tutmak
- elinden tutmak
- elle tutulacak tarafı kalmamak
- elle tutulacak yanı kalmamak
- elle tutulur gözle görülür
- el uzatmak
- el üstünde tutmak
- eli varmamak
- eli gitmemek
- el vermek
- ele vermek
- el vurmamak
- eli yatmak
- bu işte eli yok
- eller yukarı!
- bir eli yağda bir eli balda II1) чужо́й, чужа́к2) страна́, крайyabancı ellerde — в чужи́х края́х, на чужби́не
3) наро́д, населе́ние4) пле́мя••elin ağzı torba değil ki büzesin — посл. на чужо́й рото́к не наки́нешь плато́к
el ile gelen düğün bayram — посл. ≈ на миру́ и смерть красна́
elin derdi ele masal gelir — посл. чужу́ю беду́ рука́ми разведу́
- el kapısında çalışmakel kazanıyla aş kaynatmak — погов. прийти́ на гото́венькое
-
4 uç
остриё (с)* * *озвонч. -cu1) остриё, заострённый коне́ц (ножа и т. п.)2) коне́ц, ко́нчикipin ucu — коне́ц верёвки
3) коне́ц, оконе́чность, крайbu ormanın ucu yok — э́тому ле́су конца́-кра́я нет
4) ист. уч (отдалённые земли, расположенные вдоль границ)••- ucunda- ismi dilimin ucundadır
- bu işin ucunda para var
- bunun ucunda ölüm yok ya!
- bu iltifatların ucunda bir şey var
- ucu bucağı bulunmaz
- ucu bucağı görünmez
- ucunu bulmak
- ucu dokunmak
- ucunu kaçırmak
- ucu ortası belli olmamak
- ucundan tutmak
- uç vermek
- dünyanın öbür ucu
- dünyanın ucu uzundur -
5 yan
бок (м) фланг (м)* * *1.1) бок, сторона́her yandan — со всех сторо́н, отовсю́ду
öte yandan — с друго́й стороны́
2) воен. флангyan ateşi — фла́нговый ого́нь
3) мат. часть уравне́ния ( левая или правая)2.1) боково́йyan cep — боково́й карма́н
yan kapı — бокова́я дверь
2) побо́чный3.ilâcın yan etkileri — побо́чные де́йствия лека́рства
в функции служ. имениyanına — к кому-чему
yanına oturduk — мы подсе́ли к нему́
yanıma gel — подойди́ ко мне
yanında söyledim — я сказа́л при нём
yanında taşımak — носи́ть при себе́
onun yanında benim hiç değerim yoktur — ря́дом с ним я ничего́ не сто́ю
o belge yanınızda mı? — э́тот докуме́нт при вас?
yanımdan git! — отойди́ от меня́!
••- yana- yana olmak
- sizden yanayız
- yanına almak
- annesini yanına almış
- ben seni yanıma alayım
- ama çok para veremem
- yan bakmak
- yan basmak
- yanı başında
- yanı başına
- yanına bırakmamak
- yanına komamak
- yandan bile geçmemiş
- yana çıkmak
- yan çizmek
- yan gelip oturmak
- yan gelip yatmak
- yan gelmek
- yan gözle bakmak
- yanına kâr kalmak
- yan tutmak
- yan yan bakmak
- yanına varılmaz
- yanına salâvata varılır
- yan yatmak
См. также в других словарях:
para tutmak — para biriktirmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
para — is., ekon., Far. pāre 1) Devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit 2) Kazanç Balıkçılıkta para vardır ama dalgıçlık kadar genç işidir. S. F. Abasıyanık 3) esk. Kuruşun kırkta biri Birleşik Sözler para… … Çağatay Osmanlı Sözlük
tutmak — i, ar 1) Elde bulundurmak, ele almak Kucağında kundaklı bir çocuk tutuyordu. Ö. Seyfettin 2) Ele geçirmek, yakalamak Evvela bu terbiyesiz köpeği tuttu, bağladı. Ö. Seyfettin 3) Avlamak Dalyan işletiyorum, tuttuğumuz balığı tekrar denize döküyoruz … Çağatay Osmanlı Sözlük
bedel tutmak — esk. kendi yerine askerlik yapması için birini para ile tutmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
it sürü para kazan — ekmek parası kazanmak için it sürümek gibi bir iş tutmak bile ayıp değildir anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
el — 1. is., anat. 1) Kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan, tutmaya ve iş yapmaya yarayan bölümü El var, titrer durur, el var yumuk yumuk / El var pençe olmuş, el var yumruk. Z. O. Saba 2) Sahiplik, mülkiyet Elden çıkarmak. Elimdeki bütün parayı… … Çağatay Osmanlı Sözlük
baş — 1. is., anat. 1) İnsan ve hayvanlarda beyin, göz, kulak, burun, ağız vb. organları kapsayan, vücudun üst veya önünde bulunan bölüm, kafa, ser Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. N. Cumalı 2) Bir topluluğu yöneten kimse … Çağatay Osmanlı Sözlük
akıl — is., klı, Ar. ˁaḳl 1) Düşünme, anlama ve kavrama gücü, us 2) ruh b. Bellek Hâlâ aklımda o tufan yağmuru. C. S. Tarancı 3) Öğüt, salık verilen yol Bu aklı size kim verdi. 4) Düşünce, kanı Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine aç bir kahve! A. K … Çağatay Osmanlı Sözlük
alacak — is., ğı 1) Bir hesap gereğince daha alınmamış olan para, mal vb. şey, matlup, verecek karşıtı Bütün alacaklarımı topladım. 2) Alınması gerekli şey Çarşıdan alacaklarım için bir liste yaptım. Birleşik Sözler alacak verecek Atasözü, Deyim ve… … Çağatay Osmanlı Sözlük
bedel — is., Ar. bedel 1) Değer, fiyat, kıymet 2) Bir şeyin yerini tutabilen karşılık Buna bedel içimde mumlar, mumlar, mumlar yanan bir karanlık var. A. Gündüz 3) Başkasının adına ve onun parası ile hacca giden kimse 4) sf. Eşit, denk Emsalini… … Çağatay Osmanlı Sözlük
çeşni — is., Far. çāşnī 1) Yiyeceğin ve içeceğin tadı, tadımlık Çeşni olsun diye... 2) mec. Özellik Böyle samimi konuşmalarda sözlerimden hiç eksik etmediğim latife çeşnisini temin için burada kalmak için hatta üste biraz para da vermeye razıyım diye… … Çağatay Osmanlı Sözlük